Πολιτικές

Το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου (ΕΚΤ) έχοντας ως στρατηγικό στόχο την ποσοτική και ποιοτική αύξηση του έγκριτου ψηφιακού ελληνικού επιστημονικού και πολιτιστικού περιεχόμενου διέπεται από συγκεκριμένες αρχές και ακολουθεί πολιτικές που ενισχύουν τη δράση του προς αυτήν την κατεύθυνση.     

Ελεύθερη κυκλοφορία της γνώσης και Ψηφιακός Δημόσιος Χώρος

H γνώση και ο πολιτισμός είναι δημόσια αγαθά. Το ΕΚΤ, προωθώντας την κυκλοφορία της γνώσης για την ενίσχυση της οικονομίας και της κοινωνίας: 

• Εφαρμόζει τις αρχές της Ανοικτής Πρόσβασης στο επιστημονικό περιεχόμενο. Ανοικτή Πρόσβαση είναι η ελεύθερη, άμεση, διαρκής και κατά το δυνατόν απαλλαγμένη από τέλη και τους περισσότερους περιορισμούς πνευματικών δικαιωμάτων διαδικτυακή πρόσβαση σε ψηφιακό ακαδημαϊκό και επιστημονικό περιεχόμενο. 

• Προωθεί τις αρχές της Ανοικτής Επιστήμης. Η Ανοικτή Επιστήμη είναι ένα συνεκτικό περιβάλλον μέσα στο οποίο εντατικοποιούνται οι προσπάθειες των ερευνητών, κυβερνήσεων, χρηματοδοτών έρευνας και της ίδιας της επιστημονικής κοινότητας να καταστήσουν τα πρωτογενή αποτελέσματα που προκύπτουν από δημόσια χρηματοδοτούμενη έρευνα, δημόσια προσβάσιμα, σε ψηφιακή μορφή, χωρίς ή με τους ελάχιστους περιορισμούς. Αυτά αποτελούν έτσι "όχημα" για την επιτάχυνση της ερευνητικής και επιχειρηματικής δραστηριότητας, στο πλαίσιο της ενίσχυσης της διαφάνειας και του κοινωνικού ελέγχου, της συνεργασίας και της καινοτομίας.

• Διασυνδέει τις βιομηχανίες έντασης γνώσης με τις δημιουργικές βιομηχανίες και την επιχειρηματικότητα, επιτρέποντας την ελληνική συμμετοχή στις εξελίξεις σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο. Διευκολύνεται έτσι η ελεύθερη διακίνηση και χρήση του ψηφιακού περιεχομένου των παραγωγών γνώσης στο πλαίσιο της Ενιαίας Ψηφιακής Αγοράς της Ευρώπης (Digital Single Market).

• Συνεισφέρει στη διαμόρφωση ενός Δημόσιου Ψηφιακού Χώρου (Digital Public Space) για την πιο αποτελεσματική διάχυση του ψηφιακού περιεχομένου που προέρχεται από δημόσια χρηματοδότηση, καλλιεργώντας μία κουλτούρα διάθεσης του περιεχομένου ως δημόσιας υπηρεσίας και δίνοντας λύσεις σε θέματα αδειοδότησης, επιχειρησιακού μοντέλου και δημιουργώντας δίκτυα φορέων-μετόχων στην αλυσίδα αξίας.

Το ΕΚΤ ακολουθεί μια Ανοικτή στρατηγική σε όλα τα επίπεδα, με: 

• δράσεις ευαισθητοποίησης για την ανοικτή πρόσβαση
  στην επιστημονική και δημόσια πληροφορία και την επανάχρησή της, τα ανοικτά δεδομένα, περιεχόμενο και λογισμικό (ΕΠΣΕΤ, SaaS, Creativity, LAPSI 2.0, ΟPENAIRE, MEDOANET)

• χρήση ανοικτών προτύπων και τεχνολογιών,
  με στόχο τη διαλειτουργικότητα και βιωσιμότητα των υποδομών του οργανισμού

• υποστήριξη και συντονισμό των πολιτικών ανοικτής πρόσβασης,
  περιεχομένου και δεδομένων σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο (MEDOANET, RECODE, PASTEUR4ΟΑ)

• προώθηση της επανάχρησης της δημόσιας πληροφορίας,
  μέσω συντονισμού ομάδων εργασίας για την ανοικτή δημόσια πληροφορία, τις ανοικτές άδειες και προτυποποίηση αυτών σε ευρωπαϊκό επίπεδο (LAPSI 2.0)

• συστηματική τεκμηρίωση των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας επί των πόρων
  στους οποίους παρέχει πρόσβαση το ΕΚΤ, ώστε να είναι δυνατή η ανοικτή διάθεσή τους με μια από τις άδειες Creative Commons (SaaS, ΕΠΣΕΤ)

• συσσώρευση και ανοικτή διάθεση επιστημονικού και πολιτιστικού περιεχομένου και δεδομένων
  μέσω ηλεκτρονικών υποδομών αποθετηρίων και ηλεκτρονικών εκδόσεων ανοικτής πρόσβασης  (ΕΠΣΕΤ, SaaS, OpenABEKT, SearchCulture, OpenArchives)

• λογοδοσία, διαφάνεια, αποτελεσματική διοίκηση, μετρήσιμα αποτελέσματα

• υιοθέτηση Τεχνολογιών αιχμής και ανοικτού λογισμικού.                                                          

Τεχνολογίες αιχμής και "Πράσινη Πληροφορική" 

Για να διασφαλίσει τη βιωσιμότητα των δράσεων του, το ΕΚΤ έχει υιοθετήσει τεχνολογίες αιχμής και σύγχρονα επιχειρησιακά μοντέλα. Πιο συγκεκριμένα για τις υπηρεσίες αποθετηρίων και openABEKT χρησιμοποιήθηκαν τεχνολογίες αιχμής, όπως το υπολογιστικό νέφος και το μοντέλο Λογισμικό ως Υπηρεσία (Software as a Service). Οι τεχνολογίες αυτές εκτός από εξοικονόμηση πόρων, προσφέρουν σημαντικά ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα: ευελιξία στην υλοποίηση, επεκτασιμότητα στην κάλυψη της ζήτησης, ευελιξία στην ταχύτητα υλοποίησης, υψηλή διαθεσιμότητα και ευρωστία εφαρμογής, αξιοπιστία, δυνατότητα αναπαραγωγής και ενσωμάτωση της αρχής της «σύνδεσης και άμεσης λειτουργίας».

Επιπλέον, η τεχνολογική υποδομή και τα πληροφοριακά συστήματα του ΕΚΤ εφαρμόζουν τις αρχές της "Πράσινης Πληροφορικής" (Green IT ή Green Computing). Οι τεχνικές σχεδιασμού, κατασκευής, λειτουργίας και διάθεσης των πληροφοριακών υποδομών και συστημάτων που χρησιμοποιούνται στην "Πράσινη Πληροφορική" έχουν ως στόχο τη βέλτιστη διαχείριση ενεργειακών αναγκών με τρόπο που αξιοποιεί τις εναλλακτικές πηγές ενέργειας και μεριμνά για το φυσικό περιβάλλον. Επίσης, ευθυγραμμίζουν την οικονομική βιωσιμότητα και τη βέλτιστη αποδοτικότητα των υποδομών, με τις κοινωνικές και ηθικές ευθύνες που απορρέουν από την ανάγκη για μείωση του ενεργειακού και περιβαλλοντικού αποτυπώματος.

Καλές πρακτικές και συμμόρφωση με διεθνή πρότυπα

Αξιοποιώντας εμπειρία και τεχνογνωσία 30 ετών, το ΕΚΤ χρησιμοποιεί πρότυπα σχήματα περιγραφής και τεκμηρίωσης δεδομένων.

Έχει αναπτύξει σύνθετα σχήματα για την τεκμηρίωση συλλογών κάθε είδους υλικού (Κείμενα, Χάρτες, Δισδιάστατα και Τρισδιάστατα αντικείμενα, Ήχος, Βίντεο, Σύνολα δεδομένων, Μουσικές παρτιτούρες), καθώς και ελεγχόμενα λεξιλόγια και καθιερωμένους όρους. Τα σχήματα αντιμετωπίζουν συνολικά τις επιμέρους ανάγκες μεγάλου εύρους επιστημονικών και πολιτιστικών φορέων και συλλογών με ετερογενές υλικό: αρχεία, μουσεία, βιβλιοθήκες και ηλεκτρονικές εκδόσεις.

Τα δεδομένα περιγραφής & τα ελεγχόμενα λεξιλόγια  βασίζονται σε διεθνή καθιερωμένα σχήματα μεταδεδομένων, αρχεία authorities και θησαυρούς όρων, καλύπτοντας τις ανάγκες προτυποποιημένης διαχείρισης ψηφιακού και συμβατικού περιεχομένου, για καταλόγους βιβλιοθηκών, συστήματα αποθετηρίων και της διάθεσης τους ως ανοικτά διασυνδεδεμένα δεδομένα (LOD).

Η τεκμηρίωση γίνεται σε εύχρηστες φόρμες με αναβαθμισμένες λειτουργίες, οι οποίες ενσωματώνουν καθιερωμένα λεξιλόγια, υποστηρίζουν την καταχώριση πολύγλωσσων μεταδεδομένων,  διαχειρίζονται άδειες χρήσης και δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και παρέχουν βοήθεια συμπλήρωσης με απλές και σαφείς οδηγίες τεκμηρίωσης για κάθε πεδίο.

Σε συνεργασία με την Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης του Επιχειρησιακού Προγράμματος "Ψηφιακή Σύγκλιση" (ΕΣΠΑ), το ΕΚΤ συγκρότησε προδιαγραφές με βάση τις οποίες πιστοποιήθηκε το περιεχόμενο φορέων-δικαιούχων χρηματοδότησης, για συμμόρφωση με διεθνή πρότυπα και πρωτόκολλα διαλειτουργικότητας. Με αυτό τον τρόπο, επετεύχθη η χρήση προτύπων σε ολόκληρη την αλυσίδα παραγωγής, διάθεσης και διαφύλαξης, το οποίο διασφάλισε τη διαλειτουργικότητα με άλλα συστήματα, συσσωρευτές και διαθέτες περιεχομένου, με τελικό αποτέλεσμα τη βιωσιμότητα της δημόσιας επένδυσης. Οι προδιαγραφές, με βάση τις οποίες ελέγχθηκε το περιεχόμενο προς συσσώρευση, συγκροτήθηκαν για να είναι σύμφωνες με τις τρέχουσες καλές πρακτικές, ώστε το ελληνικό περιεχόμενο να μπορεί να ενταχθεί στο διαμορφούμενο ενιαίο ευρωπαϊκό χώρο ψηφιακού περιεχομένου και υπηρεσιών.